Küresel İklim Zirvesi 2025: Karbon Sıfır Hedefinde Yeni Yol Haritası

2025’in en kritik küresel buluşmalarından biri olan Küresel İklim Zirvesi, bu yıl İstanbul’da gerçekleştirildi. 196 ülkenin temsilcileri, bilim insanları, sivil toplum örgütleri ve teknoloji devleri bir araya gelerek 2050’ye kadar karbon nötr olma hedefini yeniden masaya yatırdı.

1. Zirvenin Önemi

   İklim değişikliği, artık yalnızca çevresel bir sorun değil; aynı zamanda ekonomik, sosyal ve politik bir kriz olarak değerlendiriliyor. Dünya genelinde artan aşırı hava olayları, kuraklık, seller ve orman yangınları, liderleri acil eyleme zorluyor.

2. Ana Gündem Maddeleri

   • Kömürden Çıkış Takvimi: 2035’e kadar kömür santrallerinin kapatılması.

   • Yeşil Enerji Yatırımları: Güneş, rüzgar ve hidrojen enerjisine geçiş için 5 trilyon dolarlık küresel fon.

   • Karbon Vergisi: Kirletenin ödeyeceği, küresel ölçekte uygulanacak karbon vergisi.

   • Tarımda Sürdürülebilirlik: Metan salınımını azaltacak yeni tarım teknolojileri.

3. Türkiye’nin Rolü

   Ev sahibi olarak Türkiye, hem diplomatik hem de lojistik anlamda önemli bir sınav verdi. Cumhurbaşkanı, açılış konuşmasında Türkiye’nin 2045’e kadar karbon nötr olma taahhüdünü yeniledi ve “Yeşil Dönüşüm Fonu” kurulacağını duyurdu. Bu fon, yenilenebilir enerji yatırımlarını hızlandırmayı hedefliyor.

4. Bilim İnsanlarının Uyarıları

   Zirvede konuşan iklim bilimci Prof. Dr. Maria Gonzales, 2025-2035 arasının “geri dönüşü olmayan eşik” dönemi olduğunu vurguladı:
   “Eğer bu on yıl içinde sera gazı salınımlarını %50 azaltamazsak, 1,5°C hedefi imkansız hale gelecek.''

5. Özel Sektörün Katkıları

   Apple, Tesla, Toyota, Siemens gibi dev şirketler, sıfır karbon üretim planlarını sundu. Özellikle yapay zeka tabanlı enerji yönetim sistemlerinin yaygınlaşması, verimliliği artırırken maliyetleri düşürmeyi vaat ediyor.

6. Zirvede Gerginlik

   Bazı gelişmekte olan ülkeler, karbon vergisinin ekonomik büyümeyi olumsuz etkileyeceğini savundu. Ancak Avrupa Birliği ve Japonya, iklim adaleti çerçevesinde fakir ülkelere teknoloji transferi yapılması gerektiğini belirtti.

7. Gelecek Senaryoları

   Zirvede kabul edilen İstanbul Deklarasyonu, şu maddeleri içeriyor:

   1. 2050’ye kadar karbon nötr hedefi.

   2. Orman alanlarını 2030’a kadar %15 artırma taahhüdü.

   3. Plastik atıkları %80 azaltma planı.

   4. Küresel karbon vergisinin 2027’de yürürlüğe girmesi.

8. Eleştiriler

   Çevre aktivistleri, alınan kararların yeterince bağlayıcı olmadığını, bazı ülkelerin taahhütlerini yerine getirmediğinde uygulanacak yaptırımların netleşmediğini savundu.

Sonuç:
İstanbul’daki Küresel İklim Zirvesi, umut ve tartışmaları aynı anda barındıran bir platform oldu. Alınan kararlar, önümüzdeki 25 yılın gezegen geleceğini şekillendirecek. Ancak gerçek başarı, bu kararların uygulanmasına bağlı.